Cara Cegah GBS

SOALAN:
Saya berusia 27 tahun dan mempunyai dua anak. Pada September 2007, saya melahirkan anak pramatang iaitu 33 minggu disebabkan air ketuban sudah keluar selama tiga hari dan melahirkannya secara normal. Doktor mengesahkan saya dijangkiti penyakit GBS.

Saya ingin tahu bagaimana saya boleh dijangkiti penyakit GBS? Adakah penyakit terbabit merbahaya kepada saya dan anak?

Bagaimana pula saya ingin mencegah penyakit terbabit sekiranya saya hamil dan jika saya hamil anak ketiga, adakah janin akan terjejas?

Ida,
Melaka

JAWAPAN:
Saya harap jangkitan GBS yang anda maksudkan jangkitan bakteria Group B Streptococcus. Ini kerana dalam bidang perubatan, GBS juga merupakan singkatan kepada penyakit lain seperti Guillain Barre Syndrome.

Untuk pengetahuan umum, bakteria Group B streptococcus antara bakteria yang lazimnya mendiami tubuh orang dewasa termasuk di dalam faraj dan dubur tanpa mengakibatkan kesan buruk atau penyakit.

Ini bermakna sesiapa saja orang dewasa berkemungkinan mempunyai GBS pada bahagian tubuh mereka.

Kajian ke atas wanita hamil pula mendapati kira-kira seorang dalam empat wanita hamil (25 peratus) sebenarnya mempunyai koloni kuman ini di dalam faraj mereka. Golongan ini dinamakan pembawa GBS dan masih tidak mengakibatkan masalah kepada wanita berkenaan.

Punca sebahagian wanita hamil cenderung mempunyai koloni kuman GBS di dalam faraj mereka manakala sebahagian lain pula bebas, tidaklah diketahui.

Selain itu, GBS juga ada ditemui di dalam dubur (melalui ujian kultur pengesat dubur), juga tanpa petanda atau masalah kepada wanita ini. Ada kalanya GBS boleh menyebabkan jangkitan air kencing (disahkan melalui ujian kultur air kencing).

Walaupun GBS tidak memberi kesan kepada wanita hamil, ia berupaya memberi kesan serius kepada bayi baru lahir sekiranya dijangkiti melalui ibunya. Mujurlah tidak semua ibu pembawa GBS memberi risiko jangkitan GBS kepada bayinya.

Hanya seorang dalam 300 bayi dijangkiti oleh bakteria GBS ini namun kematian boleh berlaku dalam 10 peratus bayi berkenaan.

Risiko jangkitan ini sebenarnya paling tinggi berlaku sewaktu kelahiran bayi itu sendiri apabila bayi terdedah kepada GBS sewaktu sakit bersalin terutama jika air ketuban pecah untuk tempoh yang lama, bukannya sewaktu kehamilan.

Sewaktu kehamilan, janin terlindung di dalam rahim oleh dua lapisan selaput ketuban (membran amnion).

Memandangkan anda pernah dijangkiti GBS, tidak mustahil sekiranya anda kini masih menjadi pembawa GBS yang mungkin sudah membentuk koloni di dalam faraj anda. Ini boleh disahkan melalui ujian kultur sampel lelehan faraj yang mengambil masa beberapa hari saja.

Sungguhpun begitu, saya tidak pasti sama ada bayi kedua anda disahkan dijangkiti kuman GBS terbabit, ini lazimnya diketahui melalui ujian darah tali pusat, ujian pengesat permukaan uri dan seumpamanya.

Jika bayi kedua disahkan turut mengalami jangkitan GBS, risiko bayi ketiga turut mengalami jangkitan GBS meningkat kepada satu dalam 100.

Sekiranya kultur pengesat faraj, vagina atau air kencing positif terhadap kehadiran GBS, doktor lazimnya akan menasihatkan anda untuk mendapatkan rawatan antibiotik terutama sewaktu sakit bersalin kelak bagi mengelakkan kemungkinan jangkitan kuman GBS kepada bayi sewaktu bayi melalui faraj untuk dilahirkan.

Sekiranya kultur pengesat kini sudah negatif terhadap kehadiran GBS, ada juga kemungkinan doktor tidak memberikan rawatan antibiotik terbabit memandangkan bayi kedua tidak dijangkiti GBS.

Rawatan antibiotik juga tidak diberikan sekiranya anda dikehendaki menjalani pembedahan Caesarean sewaktu kehamilan ketiga kecuali jika pada waktu itu, selaput ketuban sudah pecah.

Berbincanglah kembali dengan doktor anda mengenai pilihan rawatan yang ada. Secara amnya, rawatan antibiotik untuk mengelakkan jangkitan GBS kepada bayi diberikan sewaktu proses bersalin bagi ibu-ibu dalam keadaan berikut:

- Kultur GBS didapati positif hadir dalam air kencing, pengesat vagina atau pengesat dubur.

- Pernah mempunyai bayi yang dijangkiti GBS (risiko meningkat 10 kali ganda).

- Mengalami kelahiran pramatang (sebelum cukup 37 minggu kehamilan).

- Mengalami demam sewaktu sakit bersalin (mungkin tanda jangkitan GBS).

- Mengalami sakit bersalin selepas tempoh 18 jam air ketuban bocor (lebih lama bayi terdedah kepada GBS).

Dipetik dari:
http://www.hmetro.com.my/